Riya-nedir-isaretleri-nelerdir

Riyanın İşaretleri Nelerdir.

Rivayet edildiğine göre Hz. Afi [radtyaiiahu anh] şöyle demiştir. “Riya­kârın dört işareti vardır:

1.   Yalnız başına kaldığında, ibadetlerinde tembellik gösterir.

2.   Halk arasına çıkıp ibadet ettiğinde iştiyakı artar.

3.   (İbadetler hususunda) övüldükçe amellerini artınr.

4.   (İbadetler hususunda) kötülendikçe amellerini azaltır.”

Rivayet edildiğine göre, Şakîk-ı Belhî [rahmetuiiaht aleyh]/¹ kişinin amelini şu üç şeyin koruyacağını söylemiştir:

1.  Kişiye ibadet iznini verenin Allah Teâlâ olduğunu bilmek. Böyle­likle kendini beğenme ve kibir kırılmış olur. Her şeye izin verenin Allah Teâlâ olduğunu anlar.

 2. Bütün ibadetlerine, Allah Teâlâ’nın rızasını gözeterek başlamak. Böylelikle nefsanî arzu ve hevesleri de kırılmış olur.

 3. Amelinin sevabını ve karşılığını Allah Teâlâ’dan ummak. Böylece riya ve tamahkârlığı ortadan kaldırmış olur. İşte bu üçü, kişinin amelim ihlâslı yapar.

Fakih Ebü’l-Leys [rahmetuiiahi aleyh] der ki: “Kişiye ibadet iznini vere nin 

Allah Teâlâ olduğunu bilmek.” Yani insan bilmelidir ki, kendisini her türlü işi ve ibadeti yapmaya muvaffak kılan Allah Teâlâ’dır. İnsan bunu böyle bildiğinde şükür ile meşgul olur. Kendini beğenmeye ve kibirlen­meye meydan kalmaz.

“Bütün ibadetlerine, Allah Teâlâ’nın rızasını gözeterek başlamak.” İnsan işine, ibadetine başlamadan evvel ona bir bakar; eğer Allah Teâlâ’nın hoşnut olacağı bir iş ise onu yapar, değilse, nefsinin hevasına uymaz ve onu terkeder. Çünkü Allah [ceiie ceiâiuhû] âyet-i kerimesinde şöyle buyurmaktadır:

“Muhakkak nefis, aşırı derecede kötülüğü emredicidir” (Yûsuf 12/53).

“Amelinin sevabını ve karşılığını Allah Teâlâ’dan ummak” Yani iba­detinin sevabını ve karşılığını ancak Allah Teâlâ’dan beklemek. Böyle düşünen ve hareket eden kişi insanlann ne dediğine hiç aldırış etme­den sırf Allah nzası için ve sevabını O’ndan bekleyerek ibadet eder. Hikmet ehli bir zat bu hususla ilgili olarak şöyle bir misal vermiştir:

“insan amel ederken edebini koyun çobanından almalıdır.” Bu zat,

“Bu nasıl oluyor?” diye soran birine de şöyle cevap vermiştir:

“Çünkü çoban, koyunlanndan birinin yanında namaz kılarken on- fann övgüsünü beklemeden ibadetini yapar.”

İşte, aynen bunun gibi kişi ibadet ederken insanların bakışlarına al­dırış etmemeli ve Allah Teâlâ için ibadetini yapmalıdır. Cemaat içerisin­de de olsa, tek başına da olsa Allah rızasını unutmamalı, insanlardan övgü, methiye beklememelidir.